एउटै व्यक्तिले केही समय अन्तरमा फरकफरक जिल्ला अदालतबाट फरकफरक व्यक्तिसँग अदालती बिहे गरेको पाइएको छ । यसबाट अमेरिका जान लोभिएकाहरुले लाखौं गुमाएका छन् ।

जनकराज सापकोटा

झापा, दमकको बेलडाँगीस्थित शिविरमा बस्ने भुटानी शरणार्थी २९ वर्षीया सावित्री गुरुङले ०७४ कात्तिक २१ मा मोरङ जिल्ला अदालतमा ४२ वर्षीय चिरञ्जीवी राईसँग लोग्नेस्वास्नीको सम्बन्ध कायम गरिपाऊँ भन्दै निवेदन दिइन् । राईसँग तीन वर्षअघि चिनजान भएको र प्रेम सम्बन्ध कायम भएलगत्तै घरजम गरेको उनले निवेदनमा उल्लेख गरेकी थिइन् । निवेदन आएकै दिन जिल्ला न्यायाधीश महेन्द्रप्रसाद पोखरेलको इजलासले उनीहरूलाई लोग्नेस्वास्नीको मान्यता दियो ।

तिनै सावित्रीले एक महिनापछि ०७४ मंसिर २६ गते जिल्ला अदालत भक्तपुरमा खगेन्द्र बलम्पाकीसँग लोग्नेस्वास्नीको नाता कायम गराई पाऊँ भन्दै अर्को निवेदन दिइन् । यो निवेदनमा भने उनले झापाबाट भक्तपुरस्थित मामाको घर आउनेजाने क्रममा फोन तथा फेसबुकबाट कुराकानी हुँदै खगेन्द्रसँग प्रेम सम्बन्ध स्थापित भएर बिहे भएको विवरण लेखेकी छन् । उनले ०७४ वैशाख २८ मा आफूहरूले बिहे गरेको पनि उल्लेख गरेकी थिइन् । यता पनि निवेदन दिएकै दिन जिल्ला न्यायाधीश महम्मद जुनैद अजादको इजलासले सावित्री र खगेन्द्रलाई लोग्नेस्वास्नीको मान्यता दियो ।

अदालतमा एकीकृत सूचना प्रणाली अभाव रहेको फाइदा उठाउँदै सावित्रीले करिब एक महिनाको अन्तरमा दुई जिल्ला अदालतमा दुई फरक पुरुषसँग ‘बिहे’ गरेकी थिइन् । यसको पछाडि भने ठगी र मानव तस्करीको धन्दा रहेको खुलेको छ ।

इटहरीको बीपी चोक बस्ने थमन भनिने खगेन्द्र बलम्पाकीलाई एक दिन काठमाडौंको पुरानो बानेश्वर बस्ने जेठी सासूको घरमा डेरा गरी बस्ने सरस्वती राईले सुनाइन्, ‘गाउँले ज्वाइँ पर्ने पूर्णबहादुर राईले भुटानी शरणार्थीसँग बिहे गराएर सजिलै अमेरिका लगिदिन्छ रे ।’ सरस्वती पनि भुटानी शरणार्थीसँग अदालती बिहे गरेर अमेरिका उड्न लागेको बताएपछि उनले पत्याए । सरस्वतीकै चिनापर्चीका आधारमा खगेन्द्रले ०७४ मंसिरमा झापा बेल्डाँगीस्थित शिविरमा बस्ने भुटानी शरणार्थी पूर्णलाई भेटे । पहिलो पल्ट भेट्दा त उनलाई सजिलै अमेरिका पुगिन्छ भन्नेमा उतिसाह्रै विश्वास थिएन । तर पूर्णसँगै उभिएकाहरूले भने, ‘उहाँले कतिलाई अमेरिका उडाइसक्नुभयो । तपाईंको काम पनि भइहाल्छ ।’

पूर्णले उनलाई जुक्ति दिएका थिए, भुटानी शरणार्थी परिचयपत्र बाहकसँग अदालती बिहे गर्ने र उसैको लोग्ने बनेर सजिलै अमेरिका जाने । कुरा पत्याएर खगेन्द्रले पूर्णलाई केही दिनमै ११ लाख रुपैयाँ थमाइदिए । अनि एक दिन पूर्णले उनलाई भक्तपुर जिल्ला अदालत बोलाए । त्यति बेला उनको मनमा चिसो नपसेको होइन । अदालती बिहे त झापामै गर्न सकिन्थ्यो तर किन भक्तपुर बोलाइयो । धेरै चासो राखे काम बिग्रेला कि भनेर उनले केही सोधनेन् ।

पूर्णले भनेअनुसार खगेन्द्र भक्तपुर जिल्ला अदालत आए । पूर्णले उनलाई अदालतभित्र न्यायाधीशसमक्ष केके भन्ने भनेर सिकाए । उनले भने अनुसारै उत्तर दिए । एक छोरीका बाबु खगेन्द्रलाई न्यायाधीशले सोधे, ‘तपाईंहरूले प्रेम सम्बन्धपछि विवाह गर्नुभएको हो ?’ उनले ‘हो’ भने । सावित्रीको निवेदनअनुसार न्यायाधीश महम्मद जुनैद अजादको इजलाशले लोग्नेस्वास्नीको नाता कायम गरिदियो ।

अदालतले लोग्नेस्वास्नीको सम्बन्ध कायम गरिदिए पनि खगेन्द्रले सावित्रीलाई दोस्रो पटक मात्रै देखेका थिए । ‘कागजी बिहेपछि मेरो सावित्रीसँग भेट भएन,’ उनले भने । श्रीमतीसँग सल्लाह गरेरै आफूले अमेरिका जाने लोभमा अदालती बिहे गरेको खगेन्द्रले बताए । भने, ‘पैसा दिइसकेपछि पूर्णले भनेअनुसार गर्नैपर्ने थियो ।’

पूर्णले बेलाबेला उनलाई भन्थे, ‘यो सबै कुरा गोप्य राख्नुपर्छ है ।’ अदालतबाट निस्केपछि उनलाई लागेको थियो, अब विधिसम्मत रूपमै अमेरिका उडिने भइयो । तर उनले भनेजस्तो भएन । पछि पूर्ण सम्पर्कमै आउन छाडे । पहिलो पटक शिविरमा र दोस्रो पटक अदालतमा भेट भएकी सावित्री पनि अमेरिका उडिसकेको पत्तो पाए ।

उनको मनमा चिसो पस्यो । उनले सावित्री र पूर्णको खोजी सुरु गरे । त्यही बेला उनले थाहा पाए, संखुवासभा खाँदबारी घर भएका चिरन्जीवी राईलाई पनि पूर्णले झुक्याएका रहेछन् । कानुनी छिद्र प्रयोग गर्दै पूर्णले उनीहरूलाई भक्तपुर जिल्ला अदालत र चिरञ्जीवी राईलाई मोरङ जिल्ला अदालतबाट एउटै केटी सावित्रीसँग बिहे गराइदिएका रहेछन् ।

कान्तिपुरसँग सम्पर्कमा आएका संखुवासभा खाँदबारी याङमाका चिरन्जीवीले पूर्णको विश्वासमा परेर आफूले सावित्रीसँग अदालती बिहे गरेको सुनाए । ‘अमेरिका जान भन्दै दुई वर्षअघि दिएको ३० लाख फसिहाल्यो,’ उनले भने ।

भुटानी शरणार्थी परिचयपत्र बाहकसँग अदालती बिहे गरेर अमेरिका जान पाइने आशमा ठगिएकाहरूमा खगेन्द्र र चिरञ्जीवी मात्र छैनन् । ओखलढुंगा चिसंखुगढीका मीनबहादुर राईले पनि दुई वर्षअघि भुटानी शरणार्थी विनीता राईसँग मोरङ जिल्ला अदालमा बिहे गरेका थिए । उनलाई पनि पूर्णले नै केटी खोजेर अदालती बिहेको चाँजोपाँजो मिलाएका थिए । मीनले सुनाए, ‘बिहे गर्ने भनेकी केटीलाई त मैले पहिलो पटक अदालतमै देखेको थिएँ ।’ पूर्णलाई १५ लाख रुपैयाँ दिएको उनले बताए । अदालती बिहेपछि पूर्ण र आफूसँग अदालती बिहे गरेकी विनीता सम्पर्क बाहिर रहेपछि उनले आफू ठगिएको चाल पाए । गत साता मात्रै मीनले जिल्ला प्रहरी कार्यालय मोरङमा पूर्णविरुद्ध ठगीको उजुरी दिएका छन् ।

भुटानी शरणार्थीसँग अदालती बिहे गरेर अमेरिका उड्न पाइने लोभमा पैसा फसाउनेमा केटाहरू मात्रै छैनन् । दमकस्थित भुटानी शरणार्थी शिविर बेल्डाँगी बस्ने ३० वर्षीय चन्द्रबहादुर मगरले पनि ०७४ फागुन १६ मा मोरङ जिल्ला अदालतमा संखुवासभा खाँदबारी ४ घर भई मोरङको उर्लाबारी–३ की सरस्वती राईसँग बिहे गरेका थिए । अमेरिका जाने सपनाको पछि लागेर ठगिएपछि सरस्वती नेपाल प्रहरीको मानव बेचबिखन नियन्त्रण ब्युरोको सम्पर्कमा समेत पुगेकी थिइन् । प्रहरी स्रोतअनुसार पूर्णले झापा, मोरङ, भक्तपुर र काठमाडौं जिल्ला अदालतमा एउटै भुटानी शरणार्थीसँग कैयौंलाई बिहे गराइदिएको देखिन्छ । ‘एउटै व्यक्तिले केही समय अन्तरमा फरकफरक जिल्ला अदालतमा फरकफरक व्यक्तिसँग अदालती बिहे गरेको देखिन्छ,’ अनुसन्धानमा संग्लन एक प्रहरी अधिकारीले भने । रकम फिर्ता माग्ने केही पीडितलाई पूर्णले बहुविवाहको मुद्दा हालिदिने वा अंश मुद्दा दायर गर्ने भन्दै धम्क्याएको समेत पाइएको छ ।

Published on: 1 December 2019 | Kantipur